Tekst: dr Przemysław Styczeń

Derma roller to proste urządzenie, za pomocą którego wykonywane są zabiegi mezoterapii mikroigłowej. Dzięki nim możemy skutecznie mierzyć się z takimi problemami, jak starzenie się skóry, drobne zmarszczki, przebarwienia, utrata elastyczności i napięcia skóry, zmiany potrądzikowe, blizny, przebarwienia czy rozstępy.

Derma rollery, nazywane inaczej mezorollerami, to niewielkich rozmiarów przyrządy wykonane najczęściej z tworzywa sztucznego, chociaż na rynku są też dostępne rollery metalowe, a nawet pozłacane. Wyposażone są w obrotowy wałek oraz w rączkę. Wałek na swojej powierzchni posiada małe igiełki wykonane ze stali chirurgicznej lub ze stopów tytanu. Ilość igieł umieszczonych na wałku bywa różna i waha się od kilkudziesięciu do ponad tysiąca. Ułożone są one w kilku rzędach i mogą mieć różną długość – od 0,2 do 3 mm. Igły są bardzo cienkie, a ich grubość wynosi przeważnie od 0,07 do 0,3 mm.

Derma roller – do czego służy?

Derma roller służy do kontrolowanego uszkadzania skóry poprzez jej mechaniczne nakłuwanie (ang. Medical Skin Needling). Metoda ta określana jest także mianem terapii indukującej tworzenie się kolagenu (ang. CIT – Collagen Induction Therapy) lub przezskórnej indukcji tworzenia się kolagenu (ang. PCI – Percutaneous Collagen Induction). Uszkodzenie skóry przy pomocy rollera powoduje bowiem powstawanie w niej nowych włókien kolagenowych i jej odbudowę.

Derma rollery z krótkimi igłami, czyli tzw. rollery do użytku domowego (o długości igieł 0,25–0,3 mm) nie stymulują skóry do regeneracji i nie indukują tworzenia się w niej włókien kolagenowych. Zwiększają natomiast wchłanianie kosmetyków, które przenikają przez ponakłuwany naskórek w znacznie większym stopniu.

Kto wynalazł derma roller?

Historia derma rollera sięga 1996 r. Wtedy to dr Desmond Fernandes, chirurg plastyczny praktykujący w Cape Town w Republice Południowej Afryki, ogłosił pracę dotyczącą korekcji zmarszczek palacza (zmarszczek nad górną wargą) za pomocą nakłuwania skóry igłą. Dr Fernandes początkowo używał zwykłej igły, a potem specjalnego „stempla” wyposażonego w małe igiełki. Wkrótce firma Environ, której jest założycielem, zaczęła produkować derma rollery o nazwie Roll-CIT (słowo „Roll” oznacza wałek, a „CIT” to skrót od ang. Collagen Induction Therapy). Oryginalne rollery Roll-CIT są nadal dostępne w sprzedaży, ale ich wysoka cena (kilkaset złotych) spowodowała, że dużą popularnością cieszą się inne dostępne na rynku marki.

Jak działa derma roller?

Nakłuwanie skóry za pomocą cienkich igieł o różnej długości powoduje mikrourazy i mikrokrwawienia. Z uszkodzonych naczyń krwionośnych wydostaje się krew, a zawarte w niej płytki ulegają aktywacji. Dochodzi do uwalniania tzw. czynników wzrostu. Należą do nich m.in.: płytkowy czynnik wzrostu (PDGF), transformujący czynnik wzrostu (TGF), naskórkowy czynnik wzrostu (EGF) oraz czynnik wzrostu fibroblastów (FGF). Płytkowe czynniki wzrostu to białka, które mają kluczowe znaczenie w procesie regeneracji tkanek.

Czynniki wzrostu uwalniane w skórze przyśpieszają dzielenie, rozwój i różnicowanie się jej komórek oraz stymulują komórki macierzyste i fibroblasty. Pobudzają tworzenie się kolagenu typu I, elastyny, kwasu hialuronowego, glikozaminoglikanów oraz innych składników macierzy międzykomórkowej. Wpływają korzystnie na jakość połączeń międzykomórkowych oraz na poprawę mikrokrążenia w skórze. Inicjują zatem i przyśpieszają procesy autoregeneracji tkanek, promując naturalne, ozdrowieńcze mechanizmy organizmu. Wraz z płytkami z naczyń uwalniają się także białe krwinki (w tym także neutrofile), które usuwają uszkodzone, niepotrzebne już fragmenty tkanek.

Mikrokrwawienia wywołane nakłuwaniem skóry ustają bardzo szybko, a ranki w naskórku całkowicie zamykają się w ciągu 24 godzin po zabiegu. Dzieje się tak, ponieważ komórki naskórka nie są usuwane (tak jak w powszechnie stosowanych w medycynie estetycznej metodach ablacyjnych), a raczej „rozsuwane” i tylko minimalnie uszkadzane przez cieniutkie igiełki rollera.
Proces regeneracji skóry, jej przebudowy i tworzenia się nowego kolagenu trwa kilka tygodni po zabiegu. Szybko gojący się naskórek sprawia, że wszystkie etapy procesu odnowy skóry, zapoczątkowane nakłuwaniem, odbywają się w optymalnych warunkach – przy nieuszkodzonej barierze naskórkowej i przy braku wpływu czynników zewnętrznych. W procesie odnowy skóry, oprócz wyżej opisanych mechanizmów stymulowanych przez płytkowe czynniki wzrostu, duże znaczenie odgrywa również najprawdopodobniej samo mechaniczne naruszenie struktury i podrażnienie komórek skóry właściwej przez igiełki rollera. Już samo to prowadzi do ich pobudzenia i zwiększonej aktywności.

Trzy typy derma rollerów

Aby uzyskać pożądane efekty działania derma rollera, jego igły muszą być na tyle długie, aby mogły dosięgnąć sieci naczyń krwionośnych znajdujących się w skórze. Widoczne podczas zabiegu mikrokrwawienie jest niezbędne, aby mógł się rozpocząć właściwy proces regeneracji skóry, stymulowany przez płytkowe czynniki wzrost. Gęsta sieć naczyń włosowatych znajduje się w warstwie brodawkowatej skóry właściwej. Tuż pod nią zlokalizowany jest powierzchowny splot naczyniowy skóry. To on jest dla nas celem podczas zabiegu, a długość igieł rollera powinna być tak dobrana, aby mogło dojść do jego uszkodzenia podczas „rolowania” skóry. Ze względu na różną grubość skóry w różnych miejscach na twarzy i na ciele, przy doborze długości igieł należy uwzględnić okolicę wykonania zabiegu. Warto przy tym pamiętać, że igły rollera nigdy nie wnikają w skórę na pełną swoją długość. Na twarzy (mowa tutaj o rollerach medycznych – patrz dalej) najczęściej stosuje się rollery o długości igieł 1 mm, pod oczami – 0,5 mm, a w innych okolicach ciała (np. na brzuchu czy udach) – 1,5 mm. Stosowanie jeszcze dłuższych igieł jest korzystne, ale wiąże się z pewnymi ograniczeniami.

W zależności od długości igieł – i wynikającej z tego głębokości uszkodzenia skóry – wyróżniamy trzy typy derma rollerów: kosmetyczne, medyczne i chirurgiczne. Stosowanie poszczególnych typów rollerów różni się między sobą techniką zabiegową, efektami, czasem rekonwalescencji, a także zaleceniami pozabiegowymi.

Derma roller kosmetyczny

Derma rollery kosmetyczne to rollery o długości igieł od 0,1 do 0,3 mm. Nie stymulują one tworzenia się kolagenu. Mają zbyt krótkie igły i nie pobudzają fibroblastów do produkcji kolagenu w skórze właściwej. Stosowane są w celu zwiększenia wchłaniania kosmetyków i ich aktywnych składników z powierzchni skóry. Na co dzień kosmetyki z trudnością pokonują barierę jaką jest naskórek, a w szczególności jego warstwa rogowa. Tylko znikomy procent cennych substancji jest w stanie wniknąć w przestrzenie międzykomórkowe. Mikronakłucia w spektakularny sposób zwiększają penetrację składników aktywnych w głąb skóry. Z rollerami kosmetyczny-mi w szczególności warto stosować wysokiej klasy preparaty zawierające kwas hialuronowy oraz witaminy A, C i E. Rollery kosmetyczne nie wymagają żadne-go znieczulenia. Duże znaczenie mają: higiena przeprowadzania zabiegu, sposób przechowywania rollera między zabiegami, jego właściwa dezynfekcja oraz wysoka jakość stosowanych w trakcie zabiegu kosmetyków. Jakość tych ostatnich jest bardzo ważna, ponieważ stosuje się je na uszkodzony w wyniku „rolowania” naskórek. Stosowanie rollerów z igłami o długości do 0,3 mm jest procedurą kosmetyczną, ale można ją również wykonywać samemu w domu. Na określenie tej metody używa się często terminu „mezoterapia domowa” lub mikronakłuwanie (ang. microneedling).

Derma roller medyczny

Derma roller medyczny to rollery o długości igieł od 1 do 2 mm. Dzięki nim podczas zabiegu dochodzi do uszkodzenia skóry na głębokości skutecznie stymulującej opisane powyżej procesy regeneracji. Rollery medyczne są najczęściej wykorzystywanym typem rollerów w terapii indukującej tworzenie się kolagenu. Roller kosmetyczny ma zbyt krótkie igły, a roller chirurgiczny wymaga z kolei specjalnych warunków do przeprowadzenia zabiegu oraz najczęściej wsparcia ze strony anestezjologa.

Derma roller chirurgiczny

Derma rollery chirurgiczne to rollery o długości igieł od 3 do 4 mm. Wykazują one najlepszą skuteczność – przebijają całą skórę, wnikając nawet do tkanki podskórnej – i dają efekty już po jednorazowym zastosowaniu. Za ich pomocą jesteśmy w stanie osiągnąć remodeling skóry na całej jej grubości i skutecznie radzić sobie z najtrudniejszymi przypadkami, takimi jak np. bardzo duże blizny lub blizny przerostowe. Do przeprowadzenia zabiegu wymagają jednak warunków sali operacyjnej oraz znieczulenia miejscowego, bądź ogólnego. Podczas zabiegu występuje duże krwawienie, skóra jest bardzo posiniaczona, a czas rekonwalescencji znacznie dłuższy niż ma to miejsce w przypadku rollerów medycznych.

Inne parametry derma rollera

Derma rollery medyczne mogą różnić się między sobą nie tylko długością igieł, ale także ich ilością na wałku oraz szerokością wałka. W zasadzie: im mniej igieł na wałku, tym lepiej. Wyścig producentów, ukierunkowany na zwiększanie ilości igieł na wałku (czasami jest ich tam nawet ponad tysiąc) nie ma merytorycznego uzasadnienia. Zbyt duża ilość igieł powoduje bowiem trudność z wbijaniem ich w skórę. Im mniej igieł, tym łatwiej prawidłowo wykonać zabieg. Oryginalny Roll-CIT firmy Environ posiada tylko około 100 igieł. Wałek derma rollera może też być szerszy lub węższy. Węższe wałki stosuje się m.in. w trudno dostępnych okolicach, np. pod oczami. Przy wyborze derma rollera warto zwrócić uwagę na to, czy jest on prawidłowo oznakowany znakiem CE i czy posiada status wyrobu medycznego. Na polskim rynku jest bo-wiem dostępnych w sprzedaży wiele derma rollerów medycznych, które nie są wyrobami medycznymi.

Dla kogo derma roller?

Stosowanie zabiegów z użyciem derma rollerów, czyli mezoterapii mikroigłowej, zalecane jest przeważnie osobom w wieku od 30 do 60 lat, które chcą odmłodzić twarz lub inne okolice ciała, poprawić stan i kondycję skóry oraz zredukować objawy starzenia. Dużą korzyść odniosą również osoby skarżące się na teleangiektezje (pajączki naczyniowe, czyli poszerzone drobne naczynka krwionośne), zmiany potrądzikowe, zasinienia pod oczami, blizny i rozstępy. Derma rollery mogą być stosowane także u osób z ciemniejszymi typami skóry bez ryzyka powstania zmian przebarwieniowych. Derma roller może być stosowany praktycznie wszędzie, również na dużych obszarach ciała: na twarzy (łącznie z powiekami), szyi, dekolcie, ramionach, grzbietach dłoni, brzuchu, pośladkach i udach. Zabieg nie powoduje nadwrażliwości na słońce i może być praktycznie wykonywany przez cały rok.
Przeciwwskazaniami do zabiegów z wykorzystaniem derma rollerów są: ciąża, karmienie piersią, choroba nowotworowa, niekontrolowana cukrzyca, terapia przeciwzakrzepowa, terapia kortykosteroidami, otwarte rany lub zmiany chorobowe skóry w miejscu, w którym chcemy wykonać zabieg, w tym aktywny trądzik i opryszczka. Osoby przyjmujące kwas acetylosalicylowy (np. po zawale serca) nie powinny odstawiać leku, ale muszą liczyć się z większą możliwością krwawienia w czasie zabiegu.