Kiedy udać się na dermatoskopię?
Wszelkie zmiany na skórze powinny być zawsze pod twoją kontrolą. – Na wczesną profilaktykę nowotworów skóry składają się: fotoprotekcja, czyli ochrona przed promieniowaniem słonecznym, samobadanie skóry, regularne badanie znamion, czyli dermatoskopia i ewentualne usuwanie podejrzanych zmian, wytypowanych przez lekarza dermatologa – tłumaczy dr Marta Marcinkiewicz. Kiedy powinno zgłosić się na badanie znamion? – Takie badanie powinno wykonywać się raz do roku, chyba, że lekarz dermatolog zalecił inaczej, np. jeśli zlecono wcześniejszą kontrolę którejś ze zmian lub istnieją czynniki ryzyka zachorowania na nowotwory skóry oraz każdorazowo, gdy pacjent zauważy na swojej skórze niepokojącą zmianę. Ponadto na dermatoskopię najlepiej zgłosić się w momencie, kiedy nasza skóra nie jest opalona. Po okresie dużego nasłonecznienia warto odczekać około miesiąca – dodaje.
Jakie cechy znamion i pieprzyków powinny zwrócić naszą szczególną uwagę? – Do niepokojących cech powinniśmy zaliczyć: szybki wzrost znamienia, które dotychczas się nie zmieniało lub pojawiło się w trakcie życia. Czujność powinniśmy też zachować, gdy posiadamy zmianę o typie niegojącej się rany, często nawet małych rozmiarów, zmiana jest przewlekle drażniona i krwawi. Ponadto, gdy znamię wykazuje następujące cechy: jest nierówne, ma postrzępione granice, nierównomiernie rozłożony barwnik, zmienia się jego zabarwienie w czasie – wyjaśnia dr Marcinkiewicz.
Dermatoskopia – badanie, które może uratować życie
Jeśli chodzi o raka skóry, w tym przede wszystkim złośliwego czerniaka, wczesne wykrycie zmian jest istotne dla procesu wyleczenia pacjenta. Dermatoskopia to badanie, które może uratować życie. – Dermatoskopia jest badaniem o wysokiej czułości i pozwala nam zróżnicować zmiany łagodne od nowotworowych, w tym czerniaka oraz podjąć decyzję o usunięciu chirurgicznym zmian wraz z badaniem histopatologicznym – mówi dr Marcinkiewicz. – Jest ona nieinwazyjnym badaniem, które pozwala nam zdiagnozować nowotwory skóry, co jest bardzo ważne w kontekście wczesnej profilaktyki. Do jej przeprowadzenia możemy użyć zarówno dermatoskopu ręcznego, z około 10x powiększeniem oraz odpowiednim oświetleniem, lecz także popularnością cieszy się badanie videodermatoskopowe, z użyciem kamery z większym powiększeniem (od 20x) oraz możliwością archiwizacji zdjęć, a co ciekawe, ostatnio wykorzystujące elementy sztucznej inteligencji. Zawsze jednak to ostateczna ocena dermatologa jest najważniejsza – dodaje ekspert.
Jak przebiega badanie dermatoskopowe?
Dermatoskopia to badanie nieinwazyjne, które daje możliwość dokładnej obserwacji zmian na skórze. Nie trzeba się do niego specjalnie przygotowywać. – Badanie jest szybkie i zupełnie niebolesne. Podczas badania dermatoskopowego lekarz prosi pacjenta o rozebranie się, po czym przy pomocy dermatoskopu ogląda skórę całego ciała – tłumaczy dr. Jeśli lekarz uzna, że dane znamię jest podejrzane, dokonuje się jego wycięcia (z marginesem tkanek) i wysyła się je na badania laboratoryjne. Koszt badania w zależności od metody (dermatoskopia/videodermatoskopia) waha się od 300 do 500 zł.
Dermatoskopia a świadomość nowotworów skóry
Aby nie dopuszczać do pojawiania się groźnych zmian na skórze należy mieć przede wszystkim świadomość odpowiedniej profilaktyki. Jak prawidłowo chronić skórę przed szkodliwym działaniem słońca? – Fotoprotekcja to nie tylko stosowanie skutecznych filtrów przeciwsłonecznych o szerokim spektrum (ochrona przeciwko promieniowaniu UVB oraz UVA) całorocznie, lecz także unikanie nadmiernego promieniowania w godzinach 12-15, noszenie kapelusza czy czapki, obecnie popularne są również daszki zaopatrzone w specjalne filtry, które dodatkowo chronią skórę twarzy oraz ubrania plażowe dla dzieci i dorosłych z filtrem (UPF) – przestrzega dr Marta Marcinkiewicz.
Z drugiej strony warto zwracać uwagę właśnie na ewentualne wczesne wykrywanie zmian na skórze. Czy coraz więcej pacjentów ma świadomość konieczności wykonywania takiego badania? – Uważam, że świadomość nowotworów skóry rośnie, coraz więcej pacjentów zna zasady profilaktyki nowotworowej: regularnie używa filtrów przeciwsłonecznych, zgłasza się na kontrole dermatoskopowe. Często podczas konsultacji dermatologicznych z innych powodów pacjenci dodatkowo pytają o badanie dermatoskopowe lub proszą o zbadanie podejrzanego znamienia. W populacji naszej kliniki to badanie jest bardzo popularne. Myślę, że dużą rolę odgrywają media, w tym social media, gdzie o dermatoskopii mówi się wiele. W SKIN SPA dermatolodzy również usuwają znamiona dermatochirurgicznie, a podejrzane wycinki przekazywane są do badania histopatologicznego – wyjaśnia dr Marcinkiewicz.
Lek. med. Marta Marcinkiewicz - SKIN SPA Centrum Dermatologii Estetycznej.
